މުހިންމު ސުވާލެއް އެބައޮތެވެ.
ފާޅުގައި މަސްތުވާތަކެތި ވިއްކާ މީހަކު، ނުވަތަ ހަށި ވިއްކާ މީހަކު އެކަން ހުއްޓުވަން، ހެޔޮ ނިޔަތެއް އޮވެގެން ކަމެއް ކޮށްފާނެބާތޯއެވެ؟
އެހެންވީމާ މީހުންގެ އަބުރު ކަތިލާތީއާއި ދޮގު ހަދާތީ ކީރިތި ކުރައްވާ، މިހިނދަށް "ބޮޑެތި ބޭބޭފުޅުންގެ" ކަންކަން ހުރި ގޮތް ބައްލަވާށެވެ. މިއަދު ވެސް އެ ބޭބޭފުޅުންގެ ސޯޝަލް މީޑިއާއާއި މަޖިލިސް ބަހުސްތަކާއި ޕޯޑިއަމްތަކުގައި ދައްކަވާފައި ހުރި ވާހަކަތަކަށް ބައްލަވާށެވެ. ތިމާއާ ހިޔާލު ތަފާތު މީހުންނަށް ވަގަށް ގޮވުމާއި ހުތުރު ތުހުމަތު އެޅުވުމާއި ދީނުން ބޭރު އަދުއްވުން ކަމަށް ސިފަކުރުމާއި އަނިޔާވެރި ގޮތްގޮތަށް އިންސާނުން މަރަން ގޮވުން ނޫން ކަމެއް ކޮށްފައި ނެތެވެ.
މިއަދު ބައެއް ބޭފުޅުންގެ އަމިއްލަ ނަފުސު ވެސް, މި ހުންނެވި މަގާމާއި ތިމާ އެކަށޭނަތޯ ސުވާލުކުރެވޭ ވަރުގެ ކަންކަމާ ހަވާލުވެ ހުންނެވިއިރު, އިއްޔެ އެ ބޭފުޅުންގެ އަމަލުތަކަށް ބައްލަވާށެވެ. ރައްޔިތުން އިންތިޚާބު ކުރި ވެރިކަންތައް ވެއްޓުމަށާއި ލޭއޮހޮރުވުންތަކަށް ހިތްވަރު ނުދޭތޯ ބައްލަވާށެވެ. އެކި ފަހަރު މަތިން އޭރުގައި ތިއްބެވި ވެރިންނާއި އެ ބޭފުޅުންގެ އަނބިދަރިންނާއި އާއިލާތަކަށް ކީ އެއްޗެއްސަށް ބައްލަވާށެވެ. މިއަދު ބާރެއްގެ ވެރިއަކަށް ހުންނެވިޔަސް, އިއްޔެ މަގުމަތީގައި ހުންނަވައިގެން އޭރުގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއާއި އަވައްޓެރި ގައުމެއްގެ ފިރިހެން ސަފީރަކާ އެއް ޖިންސުން ހުތުރު އަމަލުތަކެއް ހިންގެވި ކަމަށް, އަމަން ބަލަހައްޓާ ފުލުހުން ކައިރި ވިދާޅުނުވޭތޯ ބައްލަވާށެވެ. ތިމާމެން ނުރުހޭތީ އެ ރައީސާއި އެ ވެރިންގެ އަބުރެއް, އިއްޒަތެއް, އިންސާނީ ހައްގެއް ނޯވޭތޯއެވެ؟ އެ އޮންނަނީ ހަމައެކަނި ތިމާ ރުހޭ މީހާއާއި ތިމާމީހާގެ އެކަނިތޯއެވެ؟ މިހެން ގޮސް ކިތަންމެ ކަމެކެވެ.
އެއީ، އިދިކޮޅުގައި ތިއްބެވިއިރެވެ. ދެން އޮތީ މިއަދުގެ ހާލަތެވެ. މިއަދު ބައެއް ބޭބޭފުޅުން ތުރުކުރައްވައިގެން ހުންނެވި ކޯޓު އެ ބޭބޭފުޅުންނަށް ހެޔޮވަރު ނޫނަސް އަމަލުތައް ހުރީ ވަރަށް ދެރަވަރުކޮށެވެ. ދޮގުހެދުމާއި އަބުރުގެ ރައްކާތެރިކަމުގެ ވާހަކަ ކީރިތި ކުރައްވަމުން އެ ދައްކަވާ ބޭބޭފުޅުން މިއަދުގެ ހާލަތު ވެސް ހުރީ ވަރަށް ދަށްކޮށެވެ. ހަމަ މިސާލަކަށް މިކަން ބައްލަވާށެވެ. އެ ބޭފުޅެއްގެ ފޮޓޯ ޖައްސަވައި, ހުސްގޮނޑިއެއް ދައްކަވައިގެން ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންނެވި, މީގެ ކުރިން އެ ބޭފުޅުންގެ "ރޫހާނީ ލީޑަރު" ރައީސް އަބްދުالله ޔާމީނާއި މިއަދުގެ ސަރުކާރުގެ ވެރިންނާ ހިޔާލު ތަފާތުވި ހިސާބުން ކަންކަން މި ހިނގި ގޮތަށް އެކަނި ވިސްނާށެވެ.
އިއްޔެ ޔާމީން ވަރުގެ ބޭފުޅެއް ނެތެވެ. އިއްޔެ އެއީ ތަރައްގީގެ ބާނީއެވެ. ރާއްޖެ ނުދެކޭ ވަރުގެ ލީޑަރެކެވެ. ހިންގުންތެރިއެކެވެ. އެކަމަކު، އިއްޔެ އެ މަނިކުފާނަށް ހުޝާމަތު ކުރި ދޫތަކުން މިއަދު އެ މަނިކުފާނަށް ވަގަށް ގޮވުން ނޫން ކަމެއް ނުކުރައްވައެވެ. އެ ކަމަށް އެންމެ އަޑުގަދައީ އަބުރު ގެއްލިގެން, އަނިޔާވެރި ގޮތަކަށް ނޫސްވެރިން މަރަން ގޮވާލެއްވި, އެއް ދުލުންނެވެ. ތިމާ ތި ވަގަށް ގޮވާ މީހާއާއި އެ މީހާގެ އާއިލާގެ އަބުރެއް ނެތީތޯއެވެ؟
ހަމައެކަނި އެވަރަކުން ނިމުނީއެއް ނޫނެވެ. ރައްޔިތުންގެ ޓެކްސް ފައިސާއިން މުސާރަ ނަންގަވާ މަގާމުތަކަށް ވަޑައިގެން, ހުވާ ކުރައްވައިގެން ހުންނަވާއިރު ކުރައްވާ ކަންކަމަށް ނޫސްވެރިންނާއި ރައްޔިތުން ފާޑު ކިޔާނެކަން ގަބޫލު ކުރައްވަންވާނެއެވެ. މަގާމާ ހަވާލުވެވަޑައިގަންނަވަން ވާނީ އެ ކެރުންތެރިކަން ހުރެގެންނެވެ. އެކަމަކު، ޖީލެއް ބިނާކުރުމުގެ ޒިންމާ ކޮނޑުއަޅަން ޖެހޭ އިސް މަގާމުގައި ހުންނަވައި, ނޫސްވެރިންގެ ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބު ނުދެއްވައި, ތިމާގެ އަމިއްލަ ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އެހެން މީހުންނާ ދިމާލަށް ކުޑައިމީސްކޮށް, ނިކަމެތިވާ ގޮތަށް ބޮޑާކަމާ އެކު އެއްޗެހި ގޮވާފައި އަބުރުގެ ވާހަކަދެއްކެވީމާ ވަރަށް ވެސް ހަޑިއެވެ. ޖަވާބު ދާރީނުވެ, ދޮގު ހަދައޭ ވިދާޅުނުވާށެވެ. ޖަވާބުދާރީވާން ބޭނުންފުޅު ނުވާނަމަ, ތަފާތު ހިޔާލު އަޑުއެއްސެވުމުގެ ގާބިލުކަން ނެތްނަމަ, އަމިއްލަ ވިޔަފާރި ކުރައްވާށެވެ. އޭރަށް ނޫސްވެރިން ސުވާލެއް ވެސް ފާޑެއް ވެސް ނުކިޔާނެއެވެ. އެކަމަކު، ރައްޔިތުންގެ ފައިސާއިން މުސާރަ ނަންގަވާނަމަ ކިތަންމެ ރުޅިދުރުވިޔަސް ފާޑުކިޔާނެއެވެ.
މިފަދަ ގޮތަކަށް ފާޅުގައި، ސޯޝަލް މީޑިއާގަޔާއި ލައިވް ޓީވީގައި އުޅުއްވާ ބޭފުޅުންތަކެއް ހަމަ މި އުޅެނީ އަބުރު ހިމާޔަތްކުރަން ކަމަށް ގަބޫލުކުރަންވީތޯއެވެ؟ އެ ބޭފުޅުން އެ އެއްޗެހި ގޮވާ މީހުންގެ އަބުރު ކޮބާތޯއެވެ؟ ސިޔާސީ ބޭފުޅުން ވިދާޅުވީމާ ނުގެއްލޭ އަބުރެއް ނޫހުގައި ލިޔުނީމާ ގެއްލެނީތޯއެވެ؟
އަޅުގަނޑަށް ހަމަ ޔަގީން ކަމެއް އެބައޮތެވެ. ހިސާބު ބައްލަވާއިރު މަޖިލިސް މެންބަރުންގެ އިމްތިޔާޒަކަށް އެ ދުވަހަކުން ނުބައްލަވާނެ ކަމެވެ. ވަޒީރެކޭ, ނޫސްވެރިއެކޭ, މަސްވެރިއެކޭ ތަފާތެއް ނޯންނާނެއެވެ. ގޯސްކޮށް ކަމެއް ކޮށްފައި އޮތްނަމަ ޖެހޭނީ ޒިންމާ ނަގާށެވެ. މި ސުވާލުތަކަށް އަމިއްލަފުޅަށް ޖަވާބު ދެއްވީމާ މި އުޅެނީ ހެޔޮ ނިޔަތަކު ނޫންކަން ހަމަ 100 ޕަސެންޓް ޔަގީނެވެ. މި އުޅެނީ ހަމަ އެންމެ މަގުސަދެއްގައެވެ. ދައުލަތުން ވައްކަން ކުރީމާ ނުވަތަ އުސޫލުން ބޭރުން ކަންކަން ކުރީމާ އެ ވާހަކަ ދައްކާތީ އެކަން ހުއްޓުވާށެވެ.
ދޮގު ހުއްޓުވަން ހުށަހެޅީ ވެސް ދޮގު ހަދައިގެން!
ނޫސް ކިޔުން ނޫނީ ނޫހާއި ނޫސްވެރިކަމާ ގުޅުން ހުރި އެއްވެސް އިލްމެއް, ތަޖުރިބާއެއް ނެތް, ތުޅާދޫ ދާއިރާގެ މެންބަރު އަބްދުލްހަންނާން އަބޫބަކުރު އިރުއިރުކޮޅުން މަޖިލީހަށް ނޫސްވެރިކަން ތަޅުއަޅުވަން ބިލެއް ހުށަހަޅަން ޖެހޭ ސަބަބެއް ނުވިސްނެއެވެ. މި ނޫނީ އެ ބޭފުޅާ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުއްވި ބިލެއް, ދެއްވާ ލަފައެއް, ކުރައްވާ އޮއްޓަރު ހުރި ބަހުސެއް ނޭނގެއެވެ. އެހެންކަމުން ހަންނާން ހަމަ ހުންނަވާފައި, 52 ސަފުހާގެ ބިލެއް އަމިއްލައަށް ހައްދަވައިގެން ނޫސްތަކުގެ ކޮންޓްރޯލް ސީދާ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ދެއްވަން އުޅުއްވަން ޖެހޭ ސަބަބެއް ނުވިސްނެއެވެ.
އެހެންކަމުން ފުރަތަމަ ދުވަހު ވެސް ނޫސްވެރިންނާއި އެމްޑީޕީން ވެސް ބުނަމުން ދިޔައީ މި ބިލު ފަހަތުގައި އޮތީ ސަރުކާރު ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް، ސަރުކާރުން ސީދާ އެކަމާ ދެކޮޅު ހެދިއެވެ. އެއް ގޮތަކަށް ވެސް ހަވާލެއް ނުވިއެވެ. ސީދާ އަޅުގަނޑު, މި ބިލުގެ ކަންބޮޑުވުން ސަރުކާރުގެ އިސް މަގާމުތަކުގައި ތިއްބެވި ބޭފުޅުންނާ، އެ ވަގުތު ހިއްސާ ކުރީމެވެ. ބިލެއް ހަދައިގެން އުޅޭކަން އެނގިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް ވެސް ނުހެއްދެވިއެވެ. އަދި، ބިލު ފޮނުއްވައި ދެއްވަން ވެސް އެދިވަޑައިގަތެވެ. ހިތުން އުޅުއްވީ އޮޅުވާލައްވާށެވެ. އެ ދުވަހު ވެސް އަޅުގަނޑަށް މި މަކަރުވެރި ރޭވުން އެނގެއެވެ. އަދި، މިއަދު އެކަން މިއޮތީ މުޅި ގައުމަށް ފެންނާށެވެ.
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގައި މިއަދު ބާރުގަދަ, ޕީއެންސީގެ މަޖިލިސް މެންބަރުން އެ ދައްކަވާ ވާހަކައިން މި ބިލުގެ ފަހަތުގައި ތިބީ ކޮން ބައެއްކަން ސާފުވާނެއެވެ. ނޫސްވެރިންވީ 'އުލުބައިންދަން' ކަމަށް ސަރުކާރުގެ ޕާލިމަންޓްރީ ގްރޫޕު (ޕީޖީ)ގެ ލީޑަރު އިބްރާހިމް ފަލާހް ގޮވާލެއްވި ގޮވާލެއްވުމަކީ ނޫސްވެރިންނާމެދު އޮތް ނަފުރަތު ސާފުވާނެ ހެއްކެކެވެ. ނޫނީ މީހުން މަރާކަށް ނުގޮވާނެއެވެ. އުލުބެއިންދުމަކީ އިންސާނުންގެ ފުރަގަސް ފަރާތަށް ވައްދާ ތޫނު އުލެއް, ބޮލުން ނެރެ މީހުން މެރުމެވެ. އަބުރާއި ދީނުގެ ދިފާއުގައި ހެޔޮ ނިޔަތެއްގައި އުޅޭ ބޭފުޅަކު އިންސާނުން މި ފަދަ ގޮތަކަށް މަރަން ހަމަ ގޮވާނެތޯއެވެ؟
އެވަރުން ނިމުނީއެއް ނޫނެެވެ. ދައުލަތުގެ ބަންޑާރަނައިބު އަޙްމަދު އުޝާމް އިއްޔެ ނޫސްވެރިންގެ ކުރިމަތީގައި ހުންނަވައި, ހަންނާން ހުށަހެޅުއްވި ބިލުގެ ދިފާއުގައި ލައްކަ ވާހަކަ މި ވަނީ ދައްކަވައިފައެވެ. ބައިނަލްއަގުވާމީ އެތައް ޖަމިއްޔާއަކާއި ނޫސްވެރިންގެ ކަންބޮޑުވުން އޮތްނަމަ ވެސް ބަންޑާރަނައިބަށް މި ބިލު ވަރަށް ރަނގަޅެވެ. އަނބުރާ ގެންދަން ޖެހޭ ސަބަބެއް ނެތެވެ.
އެހެންކަމުން ސަރުކާރުން އެދޭ ކަންކަން ކޮންމެ މަގުސަދަކާ ހުރެ ނަމަވެސް ކޮށްދެއްވާ, ހަންނާން މެދުވެރިކޮށް ނޫސްތައް ކޮންޓްރޯލްކުރުމުގެ ބާރު ރައީސަށް ދޭ ގޮތަށް ހުށަހެޅުއްވި ބިލުގެ ފަހަތުގައި އޮތީ ސީދާ ސަރުކާރުކަން ޔަގީންވެއެވެ. ހުރިހާ ކަމެއް ހުއްޓާފައި މުޅި ސަރުކާރު ޑިފެންސަށް ފައިބައިގެން މި ބިލު ދިފާއުކުރަން ޖެހޭ ސަބަބެއް އެ ނޫނީ ނޯންނާއެެވެ. ދޮގު ހުއްޓުވާށޭ ކިޔާފައި ވެސް ފުރަތަމަ މި ހެއްދެވީ ހުސް ދޮގެވެ.
ހަމައެކަނި މި ސަރުކާރެއް ނޫނެވެ. ޕީޕީއެމްގެ ވެރިކަން އެކަންޏެއް ވެސް ނޫނެެވެ. މިދިޔަ އެމްޑީޕީގެ ސަރުކާރުތަކުގައި ވެސް ކަން އޮތީ މިހެންނެވެ. ސިޔާސީ މީހުންގެ ތެރޭގައި ދައުލަތުގެ ވަސީލަތްތަކާއި ފައިސާއަށް ޚިޔާނާތްތެރިވެ, ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން ހޯދާ މީހުން ގިނައެވެ. މި ކުޑަ އާބާދީ އޮތް ގައުމުގެ ގިނަ ރައްޔިތުންނަށް އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ވެސް ނުލިބޭއިރު ގައުމުގެ ތަނަވަސްކަން ބެހިފައިވަނީ މަދުބައެއްގެ އަތްތަކަށެވެ. ކޮންމެ ވެރިކަމެއްގައި ވެސް އެ ނުހައްގު ތަނަވަސްކަން ހޯދާއިރު އެކަން ހުއްޓުވަން އޮތް ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާތައް އޮންނަނީ ޕެރަލައިޒް ކޮށްލައިފައެވެ. މިއަދު ވެސް ހާލަތަކީ އެއީއެވެ. ކިރިޔާވެ ސް އެ ވައްކަމުގެ ވާހަކަދައްކަނީ މީޑިއާއިންނެވެ. ނޫސްވެރިންނެެވެ. މީޑިއާ ކޮންޓްރޯލް ކުރަން އުޅެނީ އެހެންވެއެވެ.
އެކަމަކު، ހަމަމިއާއެކު ނޫސްވެރިކަމުގެ ނަމުގައި މަދުބައެއް ނަމަވެސް ގޯސްތަކެއް ހަދާކަން ގަބޫލުކުރަމެވެ. އެކަން ހައްލުކުރަން ވެސް ޖެހެއެވެ. ދުނިޔޭގެ ތަހުޒީބީ ގައުމުތަކުގައި އެކަންކުރަނީ މީޑިއާތަކުގެ ތަޖުރިބާކާރުން ސެލްފު ރެގިއުލޭޓް ކޮށްގެންނެވެ. މީޑިއާގެ ތަޖުރިބާއެއް ނެތް, ތުޅާދޫ ސިޔާސީ ބޭފުޅަކަށް ބަޔަކު ދެއްވި ބިލެއް, ގާނޫނަކަށް ހަދައިގެނެއް ނޫނެެވެ. އަދި ނޫސްވެރިން މަރައިގެންނެއް ވެސް ނޫނެެވެ.
ހެޔޮ ނިޔަތެއް އޮތްނަމަ, އަދި އެއީ ކޮށްގެން ނުވާނެ ކަމެއް ކަމަށް ހަގީގަތުގައި ގަބޫލު ކުރާނަމަ, ތިމާ އެހެން މީހުންގެ އަބުރަކަށް އަރައެއް ނުގަންނާނެއެވެ. މިއަދު ވެސް ޕޯޑިއަމަކަށް އަރައިފިއްޔާ ބެހޭނީ މީހެއްގެ އަބުރާއެވެ. އެކަމަކު، މިއަދު ވެސް އެ ތިބީ ހަމަ އެ ކަމުގައެވެ. އެހެންކަމުން އަބުރުގެ ވާހަކައާއި ދޮގުގެ ވާހަކަ މި ދައްކަވަނީ ހެޔޮ ނިޔަތެއް އޮވެގެންނެއް ނޫނެވެ. ވައްކަމާއި ޚިޔާނާތާއި ގާނޫނާއި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ކުރައްވާ ކަންކަން ފޮރުވާށެވެ.